CONCERTRECENSIE. Tin Men and the Telephone, Bimhuis Amsterdam, 26 september 2013
‘Appjenou?!’ heet het nieuwe album van Tin Men and the Telephone. Niet te koop als album, maar te downloaden als app. Nu nog even exclusief voor iPhone en iPad, maar binnen niet al te lange tijd ook beschikbaar voor andere platforms zoals Android, laat pianist Tony Roe tijdens de presentatie in het Bimhuis weten.
Geniale vondst, denk je meteen, om met de nodige reserves relativerend op te merken dat het aantal ongebruikte apps op je mobiele apparaat toch ook niet onaanzienlijk is.
Het Nederlandse trio, bestaande uit Tony Roe (piano), Lucas Dols (contrabas) en Bobby Petrov (drums) – overigens mogen interactief ontwerper Olger Star en grafisch vormgever Stijn van der Pol in dit multimediale album niet ongenoemd blijven – heeft qua naamgeving, pikante energie en experimenteerlust wel wat weg van hun Amerikaanse collega’s, geformeerd in Jason Moran and the Bandwagon. Maar ze hebben iets ontegenzeggelijk eigens, dat hen meteen uit deze schaduw haalt. Ze zijn daarbij vooral ludiek en gaan verder in het laten samensmelten van muziek, beeld, techniek en – sinds hun interactieve app – het publiek.
Meebepalen
Wie de app downloadt kan de muziek meebepalen en het album dus mede vormgeven. De gebruiker wordt zo naast consument ook een beetje producent. En kan met enkele knoppen, regelaars en vingerbewegingen plaatsnemen in de studio. Je kunt VPRO/Boy Edgarprijs-winnaar Oene van Geel aan of uit zetten of je eigen versie van een nummer creëren door een mood te selecteren, begeleid met gelijkgestemde graphics. Maar de app wordt met de remotefunctie pas echt tot leven gewekt tijdens het optreden.
En dat is bijzonder knap. Verwachting en interactie, twee basisprincipes in nagenoeg alle kunstvormen, worden tijdens dit appconcert op de spits gedreven en uitvergroot.
Zo wordt bijvoorbeeld het rampscenario dat de techniek het begeeft (dit zal in hun hoofden voorbij zijn gekomen bij het ontwerp van hun show) keurig netjes in scène gezet. Na het eerste moment van publieke interactie met de app, buitelen de bekende Windows XP-errorvensters over elkaar heen en klinkt het alombekende Windows-melodietje. Tot het moment dat Tony Roe deze klanken als materiaal gebruikt voor improvisatie, blijft het publiek in spanning afwachten hoe het nu verder moet met een concert dat valt of staat bij de gratie van techniek. Geniaal verwachtingsmanagement.
En wanneer het publiek via eigen iPhone of iPad meestemt over wie van de drie een solo mag geven, verandert tijdens Roe’s solo het klavier in een toetsenbord, waarbij elke noot met een letter correspondeert: op het scherm verschijnt een chatbericht. Als het publiek vervolgens een thema boven een solo verkiest, verschijnt tijdens het bluesthema democratisch door het publiek verkozen onzinrijm op het scherm.
Vermakelijk
Wat het appconcert van Tin Men zo geslaagd maakt, is dat bij hun optreden de verschillende media (muziek, vormgeving, visuals, beeld, interactieve media) elkaar versterken tot een vermakelijk en krachtig geïntegreerd geheel. Dat getuigt van één heldere visie. En die is ook terug te zien in hun promotiemateriaal. Sla hun website erop na: de woordgrapjes en speelse vormgeving maken hun muziek meteen hoorbaar.
Tin Men and the Telephone speelt dit appconcert in de maanden oktober en november onder meer nog in Eindhoven, Rotterdam, ‘s Hertogenbosch, Haarlem en in Engeland en Duitsland. De Appjenou?! app is te downloaden via de iTunes Store.
www.tinmenandthetelephone.com
Gepubliceerd op Jazzenzo