CONCERTRECENSIE. The Bad Plus – Ornette Coleman’s Science Fiction. Bimhuis Amsterdam, 17 april 2015
Van Stravinski’s ‘Le sacre du printemps’ tot covers van Nirvana en Pink Floyd. The Bad Plus schrikt nergens voor terug. Inspiratie laat zich niet indammen door stijlgrenzen. Nu is het een jazzplaat uit 1972 die het trio als uitgangspunt heeft genomen: ‘Ornette Coleman’s Science Fiction’. Aangezien het originele album een aanzienlijk blazersaandeel heeft – naast Coleman onder andere Don Cherry op trompet – is het trio uitgebreid met zijn vroege inspirator altsaxofonist Tim Berne, sopraansaxofonist Sam Newsome en kornettist Ron Miles.
Brutaal
The Bad Plus en Ornette Coleman’s Science Fiction. Het is vooral ook een ode aan hun gemeenschappelijke basis: non-conventioneel, brutaal, fris, avant-gardistisch. Het spaarzame gebruik van elektronische instrumenten – zoals drumpad en laptop – lijkt de sfeer de tijd te ademen waarin Science Fiction ontstond: aan de vooravond van jazz fusion.
Een manier om niet te verdrinken in de beker waar je uit drinkt is om alles een beetje te relativeren. En dat doet The Bad Plus met hun onmiskenbare gevoel voor humor, understatement en overdrijving. Een relletje hier, een punch daar, een paar acrobatische kunstgrepen, het opkloppen van virtuositeit, pronken met supersnelle unisono (gezamenlijke) lijnen, pianist Ethan Iverson die zijn publiek wat jent met opzettelijk fout gespeelde noten (die niet fout hadden geklonken als ze onopzettelijk waren geweest) of een als een zwaailicht ronddraaiende Sam Newsome die daarmee ruimtelijkheid toevoegt aan zijn geluid. Dat is vooral ook The Bad Plus; hoe avant-gardistisch hun muziek ook mag aandoen, het blijft vooral ook luchtig en humoristisch.
Dat doen ze met gevoel voor understatement en door het hoofd koel te houden. Ook in dat opzicht raakt het aan het oorspronkelijk album ‘Science Fiction’, dat een ongedwongen en pretentieloze indruk maakt en tegelijkertijd barst van de creativiteit, inventiviteit en de tot gekte drijvende energie. Die cocktail weet The Bad Plus als geen ander te serveren. De onverstoorde manier waarop ze dat doen maakt ze tot ware bad boys.
Universum
De opbouw en dynamiek van de nummers gaat in golfbewegingen. Net als op het originele album worden fraaie en innemende melodieën afgewisseld met free jazzachtige hectiek. En kan een zangerige solitaire bas een opmaat zijn voor stormachtige groepsdynamiek, vermengd eigenheid zich met een collectief geluid. Door al die bewegingen heen klinkt één constante: individualiteit. Die staat voorop en vermengt zich als een veelheid aan stemmen tot een totaalgeluid dat soms van een ander universum afkomstig lijkt te zijn.
www.thebadplus.com
Gepubliceerd op Jazzenzo