Een kind kan hele verhalen verzinnen waarin het zelf ook nog eens een (hoofd)rol speelt. De creativiteit en fantasie lijkt onbegrensd.
Picasso zei: ‘Every child is an artist. The problem is how to remain an artist once we grow up.’
Het koesteren van creativiteit, verwondering en magie is niet vanzelfsprekend. Ik moet denken aan de immens veelbekeken TED-lezing van Ken Robinson (Do schools kill creativity?). Leren we af om creatief te zijn? Gezien het immens aantal views (50 miljoen) zou je denken dat Ken Robinson hier een snaar raakt.
Hij zegt: ‘We don’t grow into creativity, we grow out of it. Or rather, we are educated out of it.’
Hoe kun je weer terughalen wat je verleerd bent? En kan dat? De mooiste passages in Big Magic van Elizabeth Gilbert (en delen uit het boek komen ook terug in deze TED-lezing) vind ik als ze bijna als een kind een verhaal en dialoog in scène zet met verschillende ‘personages’ (dat kunnen fictieve goden zijn maar ook aardse angsten). Ze noemt het psychological constructs.
Ideeën komen en gaan, en waar ze vandaan komen mag een raadsel zijn (John Cleese: ‘What we do know is we do not get them from our laptops’), maar zodra je benaderd wordt door een idee waarvan je weet dat het niet voor jou is bestemd hoef je het niet te negeren, je kunt de gever respectvol toespreken, zoals Elizabeth Gilbert schrijft:
‘I’m honoured by your visitation, but I’m not your girl. May I respectfully suggest that you call upon, say, Barbara Kingsolver?’
En een verwelkomende toespraak voor je angst voor fouten (des te meer je vecht tegen je angst voor fouten des te meer het terug zal vechten, merkt Elizabeth Gilbert op) ziet er ongeveer zo uit:
‘Dearest Fear: Creativity and I are about to go on a road trip together. I understand you’ll be joining us, because you always do. I acknowledge that you believe you have an important job to do in my life, and that you take your job seriously. Apparently your job is to induce complete panic whenever I’m about to do anything interesting – and, may I say, you are superb at your job. So by all means, keep doing your job, if you feel you must. But I will also be doing my job on this road trip, which is to work hard and stay focused. And Creativity will be doing its job, which is to remain stimulating and inspiring. There’s plenty of room in this vehicle for all of us, so make yourself at home, but understand this: Creativity and I are the only ones who will be making any decisions along the way. I recognize and respect that your are part of this family, and so I will never exclude you from our activities, but still – your suggestions will never be followed. You’re allowed to have a seat, and you’re allowed to have a voice, but you are not allowed to have a vote. You’re not allowed to touch the road maps; you’re not allowed to suggest detours; you’re not allowed to fiddle with the temperature. Dude, you’re not even allowed to touch the radio. But above else, my dear old familiar friend, you are absolutely forbidden to drive.’
Zo’n psychological construct kan je helpen het stukje kind in jezelf te koesteren.