De piano van Einstein (1)

Onlangs hoorde ik Robbert Dijkgraaf in Podium Witteman vertellen over zijn passie voor klassieke muziek. Hij vertelde ook dat hij de trotse eigenaar is van de piano (vleugel) van Albert Einstein.

Het maakte me nieuwsgierig naar de rol die muziek in het leven en werk van Einstein speelde. Ik herinnerde me mijn favoriete quote van Einstein: “Creativity is intelligence having fun.” Die klinkt bijna als een formule. Voor mij ziet deze formule er zo uit:

Image by © Bettmann/CORBIS
Image by © Bettmann/CORBIS

Of zo:

Image by Getty Images
Image by © Getty Images

“If I were not a physicist, I would probably be a musician. I often think in music. I live my daydreams in music. I see my life in terms of music”, heeft Einstein eens gezegd.

Einstein liet zich in zijn leven en werk inspireren door muziek. Hij deed de muziek er niet “naast”, maar het was een integraal onderdeel van zijn leven en werk. Of zoals Einstein zei: “The greatest scientists are artists as well.”

 Alles heeft met elkaar te maken en werkt met elkaar samen.

Het geheim van een genie kan toegeschreven worden aan “Combinatory Play”. Het samenhang vinden in schijnbaar onsamenhangende dingen. Dat wij daar soms een ander beeld bij hebben kan heel goed komen door beeldvorming. Al in onze vroege jeugd worden we getraind om ons te “specialiseren” en krijgen we tijdens onze scholing en opleidingen “wiskunde zonder muziek”, “wetenschap zonder beelden, gevoelens en intuïties” en “kennis zonder verbeelding”, zoals in dit artikel wordt aangehaald.

Einstein aan Shinichi Suzuki (violist en bedenker van de bekende Suzuki-methode): “The theory of relativity occurred to me by intuition, and music is the driving force behind this intuition. My parents had me study the violin from the time I was six. My new discovery is the result of musical perception.”

“When I examine myself and my methods of thought, I come close to the conclusion that the gift of imagination has meant more to me than any talent for absorbing absolute knowledge.”

Muziek was een toevlucht voor Einstein, zoals zijn zoon Hans Albert zei: “Whenever he felt that he had come to the end of the road or faced a difficult challenge in his work, he would take refuge in music and that would solve all his difficulties.”

En het was een manier om op ideeën te komen, zoals zijn zus Maja opmerkte: “After playing piano, he would get up saying ‘There, now I’ve got it’, something in the music would guide his thought in new and creative directions.”

Wie zou Einstein zijn zonder muziek?

PS: vetgedrukt is door mij toegevoegd