This side up – handle with curiosity

Ik kwam deze foto onlangs tegen en hij kwam spontaan naar boven in een gesprek eergisteren. Ik maakte deze foto een paar maanden geleden. Amsterdam was aan het ontwaken, deze doos lag bij de vuilnis, ik maakte een kleine omweg voor dit opvallende voorschrift.

Toen ik de foto maakte dacht ik even de mooiste betekenis aller tijden van creativiteit vastgelegd te hebben vastgelegd.

Voor nieuwsgierigheid en creativiteit herinner ik mezelf graag aan wat schrijver en violist Stephen Nachmanovitch omschreef als:

No matter how expert we may become, we need to continually relearn how to play with beginner’s bow, beginner’s breath, beginner’s body. Thus we recover the innocence, the curiosity, the desire that impelled us to play in the first place.

Als je ergens aan begint krijg je nieuwsgierigheid vaak cadeau. Iets nieuws beginnen kan veel energie geven. Maar hoe houd je die nieuwsgierigheid wakker? Hoe zorg je er voor dat je die natuurlijke behoefte om te leren koestert?

Dus ik ben zelf op zoek gegaan naar de ingrediënten om die nieuwsgierigheid niet alleen bij het uitpakken van een pakket maar ook als levensmotto te kunnen koesteren.

1. Weet dat je minder weet dan je denkt

Een van die vuistregels die ik mezelf probeer te herinneren is te beseffen dat je minder weet dan je denkt dat je weet. Socrates zou gezegd hebben:

I know that I know nothing.

Dit is aangeleerde onwetendheid. Onwetendheid die je kunt leren. En het is een deugd als je je daar in oefent. Het is ook niet eens gemakkelijk, want onwetendheid moet je kunnen verdragen. De onzekerheid die het met zich meebrengt moet je kunnen verdragen.

Ik vind deze lezing van neurowetenschapper Stuart Firestein in dit opzicht uitmuntend. De ontwikkeling van de wetenschap gaat niet over de vooruitgang in kennis, maar in de vooruitgang in het stellen van interessante vragen. Een expert zou je dus kunnen zien als iemand die echt interessante vragen kan stellen.

Echte wetenschappers stellen vragen die je doen verwonderen over de wereld waarin we leven.

 

Het oefenen en jezelf bekwamen in onwetendheid doet me denken aan wat Socrates zou hebben gezegd:

The unexamined life is not worth living.

Wees nieuwsgierig, stel vragen en berust in bewuste onwetendheid. Praat bijvoorbeeld vaker over dingen die je niet weet, in plaats van dingen die je wel weet. Of leer anderen iets en blijf daarbij ook de student.

Bewuste onwetendheid omschreef James Clerk Maxwell (één van de grootste natuurkundigen tussen Newton en Einstein in) als:

Thoroughly conscious ignorance is the prelude to every real advance in science.

2. Zie jezelf als amateur (ook als je professional bent)

Een amateur is iemand die z’n passie leeft, die zich bevrijdt weet van de last om steeds weer een creatieve prestatie neer te moeten zetten en aan hooggestemde verwachtingen te moeten voldoen. Schrijver Elizabeth Gilbert laat zien wat dit met creativiteit kan doen in deze lezing.

 

Het genie zoals dat in onze maatschappij gezien wordt als een uitzonderlijkheid kan je in de weg zitten bij het steeds moeten blijven bewijzen van jezelf.

Hoewel we in onze maatschappij amateurisme ook vaak met een negatieve connotatie gebruiken, haal ik graag violist Yehudi Menuhin aan die hier heel eerlijk over was. Hij zei het eens zo:

I would hate to think I am not an amateur. An amateur is one who loves what he is doing. Very often, I’m afraid, the professional hates what he is doing. So I’d rather be an amateur.

Om je nieuwsgierigheid te koesteren en beter te worden is het juist goed om jezelf te zien als amateur.

3. Zie kunst als een middel om te ontdekken

In een tijd waarin vaak onbewust wordt verlangd permanent de beste versie van jezelf te laten zien kan het soms een uitdaging zijn om te blijven ontdekken. Kunst is van oorsprong geen wedijver van de beste maar een manier om de wereld te leren kennen.

Pianist Keith Jarrett omschreef het eens als volgt:

The original musician was not looking for his image; he was using his voice to learn about the world.

Schrijver Ethan Canin omschreef schrijven (The Atlantic) als volgt:

How writing is a process of self-questioning, a method of backing away from what you’re most convinced you know. […] In other words […] I’d urge you not to try to show anything – instead, try to discover something.

Wie je meer ontdekken? Durf dan vaker onwetend te zijn!