Eén van de onderwerpen waar ik al een tijdje over wil schrijven – maar het is er met een terloopse uitzondering nog niet van gekomen – is uitstelgedrag, oftewel (in het Engels) “procrastination”.
Ik stelde het toepasselijk uit. Totdat ik een artikel in m’n inbox kreeg getiteld Why procrastinators procrastinate, omdat ik mij eerder geabonneerd had op de nieuwsbrief van Wait but Why (de blog van Tim Urban). Eerder schreef ik terloops over strategisch uitstelgedrag, zoals Adam Grant het beschrijft in zijn boek Originals (en zoals hij uitlegt in deze TED-lezing).
Uitstelgedrag zien als een creatieve strategie (zoals Adam Grant doet) is veel voor te zeggen, maar waar de meesten (waaronder ik) mee te maken hebben is het soort uitstelgedrag zoals filmmaker en kunstenaar Lev Yilmaz het eens illustreerde in zijn prachtige serie Tales of Mere Existence:
Het herhalende stemmetje dat zegt “to get my stuff done” doet je er bijna in geloven dat er heel wat werk wordt verzet, maar het is vooral de afwas, het opruimen, het schoonmaken en de boodschappen die afgevinkt kunnen worden.
Hoe komt het toch dat het soms zo lastig blijkt om te doen wat zo verstandig lijkt om te doen? Het artikel dat je nog wilt schrijven, de compositie die wel in jouw hoofd klinkt maar nog niet in de hoofden van anderen of het project waarvan de opleverdatum voor de zoveelste keer wordt uitgesteld?
Door te lezen over uitstelgedrag leer ik hoeveel facetten het eigenlijk heeft. Ik vond dit artikel Later: What does procrastination tell us about ourselves? in The New Yorker dat deze reikwijdte aan ideeën rond uitstelgedrag (economisch, psychologisch en filosofisch) mooi op een rijtje zet.
Een van die ideeën is dat uitstelgedrag een basale menselijke impuls is en dat de angst ervoor (als iets dat een serieus probleem is) in onze moderne tijd is ontstaan. Ik lees zelfs dat (uit onderzoek van Piers Steel) het percentage van mensen die toegeeft problemen te hebben met uitstelgedrag verviervoudigd is tussen 1978 en 2002. Problemen met uitstelgedrag hebben dus voor een groot deel te maken met hoe er in een bepaalde tijd en cultuur over wordt gedacht. Angst kan uitstelgedrag voeden.
Een paar eeuwen terug zei wetenschapper en filosoof Johan Wolfgang von Goethe nog:
My advice therefore is that one should not force anything; it’s better to fritter away one’s unproductive days and hours, or sleep through them […]
Maar hoe klinkt dat in de huidige tijd? En kun je in de vrije uurtjes en minuten de afleiding weerstaan om je laatste berichten te checken, je ongelezen berichten in je inbox te openen of Facebook te bekijken?
Ik kwam twee tips tegen die ik ga gebruiken om uitstelgedrag vaker links te laten liggen.
Tip 1: Beloon jezelf (bij elke kleine stap)
Schrijver en gedragseconoom Dan Ariely vertelt in deze video dat mensen niet gemaakt zijn om hun acties en gedrag aan te passen aan de lange termijn. De mens is geen lange termijn denker en gaat steeds in het moment op zoek naar vervulling en beloning. De beloning van een doel op de langere termijn wordt dus altijd overschaduwd door een beloning op de korte termijn. Dan ontstaat dus uitstelgedrag. Terwijl geluk op de lange termijn vaak een opoffering vraagt in het moment – in het hier en nu.
Zijn oplossing: beloon jezelf steeds als je iets hebt gedaan dat bijdraagt aan een groter doel.
Na een half uur schrijven drink ik nu bijvoorbeeld een kop thee met een stukje chocolade – niet meer tijdens, maar erna.
Tip 2: Ken het belangrijkste in je leven waar je consequent in uitstelt
De tweede tip komt van Tim Urban, de auteur van het artikel dat dus onlangs in m’n inbox belande. Hoewel hij aanvankelijk dacht dat de wereld opgedeeld zou kunnen worden in “procrastinators” en “non-procrastinators” deelt hij in deze TED-lezing zijn bevinding (naar aanleiding van de reacties die hij kreeg op zijn artikel) dat het vooral te maken heeft met externe factoren, zoals de omgeving waarin je je bevindt. Werk je in een organisatie met deadlines? Of werk je voor jezelf (bijvoorbeeld als starter, ondernemer of kunstenaar) waar je mateloos kunt uitstellen? Als je in die laatste categorie valt dan moet je een oplossing vinden voor de zo gevreesde – maar behulpzame – Panic Monster.
Het loont om hier aandacht voor te hebben:
- Op welk belangrijkste levensgebied heb jij vooral uitstelgedrag?
- Let op je gedrag dat afleiding zoekt in het moment (of zoals Tim Urban het noemt: de Instant Gratification Monkey)
Als je een antwoord denkt te weten op de eerste vraag dan heeft hij ook simpele tool. Die ziet er ongeveer zo uit:
Verdeel je leven in weken en zie elk hokje als een week.
Tim Urban vult aan:
Take a long hard look at that calendar.
En als je er vandaag niet aan toe komt, doe het dan … morgen, of eventueel …