Blokken. Drillen. Stampen. We leren het op school. Door te herhalen onthouden we. Herhaling wordt ook wel eens de moeder van het leren genoemd. Ook muziek studeren wordt vaak voorgesteld als een proces van vooral veel herhalen. En tot op zekere hoogte is dat ook zo, maar onderzoek laat ook zien dat je dit wel met beleid moet doen.
De klassieke vorm van leren zit er in om het antwoord op een vraag zo vaak achter elkaar te herhalen, totdat je het antwoord onthoudt. Maar 1 uur achter elkaar woordjes stampen of 6 x 10 minuten woordjes stampen maakt wel verschil. De ene strategie werkt wanneer je iets snel moet onthouden (en het ook sneller weer vergeet), de tweede strategie werkt beter voor het langetermijngeheugen. Hoe zit dat?
‘Spaced repetition‘
Als musici streven we ernaar om muziek ons echt eigen te maken en dan helpt het om het principe van ‘spaced repetition’ toe te passen. Het is de techniek om te herhalen met onderbrekingen. In plaats van 1 uur per dag achter elkaar te oefenen, knip je het op in stukjes van zeg 6 x 10 minuten. Elke keer wanneer je weer achter de piano zit kom je terug bij waar je mee bezig was. Wat er dan gebeurt is dat je actief je herinnering ophaalt: je haalt kleine beetjes op uit je langetermijngeheugen. Het gaat bij onderbroken herhaling dus niet in de eerste plaats om de herhaling, maar om het actief herinneren na een onderbreking.
Ik doe het wel eens met mijn leerlingen wanneer een stuk wat is weggezakt of er een vakantie is geweest: ‘neem maar even een paar minuten voor jezelf om het weer op te halen’. Ik weet dat de herinnering nog intact is, alleen is er even concentratie voor nodig om deze vanuit het langetermijngeheugen weer op te halen. Vaak hoor ik dan ‘ooh jaa’ of ‘ahaa’ wanneer er puzzelstukjes op z’n plek vallen. Ik weet dan dat er actief wordt geleerd (in plaats van passief wanneer ik het had voorgedaan).
Aan de slag …
Kijk of je korte momenten in de dag kunt vinden waar je even achter de piano zit. Neem een passage of fragment waar je de vorige keer op hebt geoefend. Het kan in deze passage gaan om vingerzetting, legato-spel, ritme of wat je aan het oefenen bent. Neem bij de start even 2 minuten om het fragment weer in herinnering te brengen, de juiste noten te vinden (bijv. met je ogen dicht) en de draad op te pakken. Het kan best even geduld en concentratie vragen, dus wees aardig voor jezelf en focus op de kleine ‘ooh jaa’ of ‘ahaa’ momenten.
Er is niets mis met herhalen, maar doe het bewust. Speel, vergeet en herinner. Probeer het uit en kijk of het je iets brengt. Wordt je oefening effectiever en leuker? Dan ben je waarschijnlijk op het goede pad.
Volgend artikel ga ik je uitleggen wat onderzoek vertelt over wat er in de pauzes gebeurt. Hint: in de pauzes gebeurt er van alles in je brein!