Tag Archives: metaforen creativiteit

Alles is ritme.

Ons hart pompt bloed door ons lichaam. We ademen. Praten. Lopen. Alles is ritme.

Je zegt dat je niet in de flow zat. Of je zegt dat je je eigen ritme hebt gevonden.

Je ademt. Praat. Loopt. En je bent je hiervan vaak niet bewust. Je denkt niet na bij elke adem, elk woord, elke stap.

Maar sta er eens bij stil. Alles om je heen versnelt zich, alles heeft een ritme. En vanuit stilstand ontdek je ook je eigen ritme. Je gedrag. Gewoonten. Ambities.

Stel je een percussie-ensemble voor waar jij een van de spelers bent.

Je speelt in de groove en luistert naar het geheel. Je gaat er in op. Je luistert ook naar je eigen ritme, je eigen geluid. Je zet je eigen accenten, kiest je eigen ruimte én laat ruimte voor de ander, je reageert op wat er gebeurt om je heen, je imiteert en varieert. Er ontstaat wrijving, plezier, spanning. Er ontstaat muziek.

Dat kan alleen als je je eigen ritme hebt gevonden binnen het grotere geheel.

Je publiek spitst de oren.

In een jazz ensemble heeft ieder een eigen stem, speelt ieder een eigen instrument. Neem een stem weg en je mist iets. Nog één en we stoppen al snel met luisteren.

Het fundament dat door de bas wordt gelegd, de puls en hartslag van de percussie, het verhaal en de melodielijn van de zanger(es), een piano of gitaar die het geheel harmoniseert.

Iedereen mag iets vertellen, met als regel dat als iemand spreekt, de anderen luisteren en een klankbord vormen.

Maar als de hartslag overheerst raakt de groep op drift. Als de harmonie wordt opgelegd verbleekt het rijke pallet aan stemmen.

Elke groep kan als muziek klinken als:

  • je blijft luisteren, ook wanneer je speelt spreekt
  • je alleen speelt vertelt wat je hoort, als je niets hoort speel spreek je niet
  • je speelt spreekt waarbij je anderen of het geheel goed doet laten klinken

Als iets niet werkt in een groep vraag je dan af of er muziek wordt gemaakt.

Gisteren in de wat latere avonduren wreef ik een paar keer in m'n ogen om dit interview met David Bohm uit te kunnen zien. Ik vind hem één van de meest boeiende denkers als het gaat om creatief denken en communicatie. Waaronder zijn begrip van de dialoog (dit jaar verscheen de Nederlands vertaling van "On Dialogue"). Door meer te leren over hoe de dialoog tot stand komt leer ik creatief denken beter te begrijpen. Ik zal die link in deze post iets meer uitleggen.

Volgens David Bohm is een beter begrip van de dialoog belangrijk voor (onze) tijd die gekenmerkt wordt door verdere fragmentatie waarin de communicatie vaak gebrekkig is. ... lees verder

Inspiratie kondigt zich meestal niet van te voren aan en als het zich al aandient dan is het op een moment wanneer je niet gepland had creatief te zijn: onder de douche, onderweg op de fiets of als je in de rij staat voor de kassa.

Creativiteit houdt niet van sturing, net zoals mensen er doorgaans niet van houden. Hoe geef je creativiteit inspraak? En hoe plan je creativiteit dan?

Zie creativiteit als iets dat aandacht nodig heeft wil het groeien.

Spinvis verwoorde het eens zo ... lees verder

Oordelen zit creativiteit vaak in de weg. En creativiteit heeft voor een flink deel weer te maken met een open aandacht voor alles. Oordelen heeft een functie zoals ik hieronder schrijf, maar zit een creatieve en open houding vaak in de weg.

Ik vond deze dieperliggende reden waarom we vaak geneigd zijn te oordelen. Schrijver en bedrijfsadviseur Alison Bonds Shapiro schrijft in Psychology Today:

We judge something to be done with it. [...] The rush to being done with something does not increase our capacity to pay attention.

Even later ... lees verder

Een metafoor die mij leert hoe perfectionisme - de antagonist van creativiteit - werkt is hoe Anne Lamott het omschrijft in Bird by Bird: Some Instructions on Writing and Life. Ze omschrijft een operatie die ze zelf onderging toen ze 21 was. Om de pijn te verzachten kreeg ze na de operatie pijnstillers voorgeschreven. Alleen bleek dat de pijn nog niet over was na de eerste voorgeschreven hoeveelheid. Ze vroeg daarom om een vervolgrecept. ... lees verder

Een van de metaforen die Sherlock Holmes gebruikt om uit te leggen hoe je geest werkt is de Brain Attic. Je geest lijkt op een zolderkamer die beperkt is qua ruimtegebruik. Om optimaal van deze ruimte gebruik te maken zul je keuzes moeten maken wat je er in op slaat en hoe je het organiseert zodat je het op een later moment gemakkelijk terug kunt vinden.

Schrijver Maria Konnikova legt in Unclutter your Brain Attic Like Sherlock Holmes het verband tussen deze metafoor ... lees verder

Iets omschrijven kan soms het beste door een metafoor: iets dat complex lijkt wordt gevangen in één beeld. Anne Lamott doet dat met haar omschrijving van het creatieve proces in Bird by Bird: Some Instructions on Writing and Life. Ze vergelijkt het creatieve (schrijf)proces met een Polaroid. Ze vertelt hoe een verhaal zich laat schrijven, net zoals een Polaroid foto zich ontwikkelt terwijl je wacht en toekijkt. ... lees verder